مقایسه تکانش‌گری در رانندگان عادی و پرتخلف در شهر سنندج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری، گروه روان شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران،

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

10.30473/jpsy.2025.72739.1080

چکیده

تکانش‌گری سازه‌ای روان‌شناختی است که برای فهم بسیاری از رفتارهای مشکل‌ساز مهم است و مطالعات اخیر اهمیت خاصی به این سازه در زمینه رفتار ناسازگار جاده‌ای می‌دهند. بنابراین این پژوهش با هدف مقایسه تکانش‌گری در رانندگان عادی و پُرتخلف در شهر سنندج انجام شد. طرح پژوهش از لحاظ شیوۀ اجرا، علی- مقایسه‌ای از نوع پس- رویدادی است. جامعه پژوهش شامل تمامی رانندگان درون شهری محدودۀ شهر سنندج در سال 1402 بود که دارای گواهینامه پایه دوم همگانی بودند. حجم نمونه براساس نرم‌افزار G*Power تعداد 260 نفر در دو گروه 130 نفره (130 نفر راننده متخلف، 130 نفر راننده عادی) انتخاب شد. روش نمونه‌گیری به صورت هدفمند در دو مرحله انجام شد. شرکت‌کنندگان پرسش‌نامه تکانش‌گری بارات (1995) را پُر کردند. داده‌ها با استفاده از روش مانوا به کمک نرم‌افزار SPSS-24 تحلیل شد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین تکانش‌گری در رانندگان عادی و پُرتخلف تفاوت معنادار آماری وجود دارد به این شکل که بین مؤلفه‌های تکانش‌گری، تکانش‌گری بی‌برنامگی و تکانش‌گری حرکتی در میان رانندگان عادی و پُرتخلف تفاوت آماری معناداری وجود دارد (05/0 P<). اما در مؤلفه تکانش‌گری شناختی (توجهی) تفاوت معناداری مشاهده نشد. یافته‌ها حاکی از آن است که رانندگان متخلف از میزان تکانش‌گری بیشتری برخوردار هستند. این نتایج نشان می‌دهد که اثر عوامل روان‌شناختی (مثل تکانش‌گری) بر رانندگی منجر به رانندگی غیراصولی، بی‌کیفیت، متخلفانه و خطرناک می‌شود. بنابراین، تمامی افرادی که گواهینامه رانندگی دریافت کرده‌اند واجد شرایط رانندگی نیستند و برای اطمینان از رانندگی ایمن باید ارزیابی‌های روان‌شناختی بیشتری روی رانندگان انجام شود.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار