پیش‌بینی فرسودگی روان‌شناختی معلمان براساس کیفیت زندگی و درگیری شغلی در دوران پاندمی کرونا در شهرستان مرودشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران.ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد، روان‌شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.30473/jpsy.2022.9244

چکیده

هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی فرسودگی روان‌شناختی معلمان براساس کیفیت زندگی و درگیری شغلی در دوران پاندمی کرونا در شهرستان مرودشت است. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دبیران شاغل در مدارس شهرستان مرودشت است که تعداد آنها بالغ بر 750 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 بود. برای تعیین حجم نمونه بر اساس حجم جامعه و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده بر اساس جدول مورگان تعداد 256 معلم به عنوان نمونه انتخاب و پرسش‌نامه‌ها در بین این افراد به صورت مجازی توزیع گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل سه پرسش‌نامه خستگی اسمتس (1996)، درگیری شغلی کانونگو (1982) و پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1998) استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات، از روش‌های آماری در سطح آمار توصیفی و استنباطی در محیط نرم‌افزار Spss استفاده شد. در همین راستا در سطح آمار توصیفی از (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد) و در سطح آمار استنباطی از آزمون رگرسیون چندگانه استفاده گردید. نتایج نشان داد که کیفیت زندگی و درگیری شغلی قادر به پیش‌بینی فرسودگی روان‌شناختی هستند؛ تمامی ابعاد کیفیت زندگی قادر به پیش‌بینی فرسودگی روان‌شناختی هستند؛ در بین ابعاد کیفیت زندگی، محیط زندگی مهم‌ترین پیش‌بینی کننده فرسودگی روان‌شناختی است؛ تمامی ابعاد درگیری شغلی قادر به پیش‌بینی فرسودگی روان‌شناختی هستند؛ در بین ابعاد درگیری شغلی، وفاداری مهم‌ترین پیش‌بینی کننده فرسودگی روان‌شناختی است.

کلیدواژه‌ها


امینیان، رعنا (1397). بررسی رابطه دلبستگی شغلی با فرسودگی شغلی شرکت‌های بیمه معلم وملت در استان یزد، کنفرانس بین‌المللی مطالعات بین رشته‌ای در مدیریت و مهندسی، تهران.
حیدری، مرضیه، فرخی، فاطمه، قربانی دولت آبادی، مسعود (1395). بررسی رابط عدالت سازمانی، اشتیاق شغلی و تعهد سازمانی اعضای هئیت علمی دانشگاه اصفهان. نوآوری‌های مدیریت آموزشی 12(1)، 3-12.
خانی جزنی، رضا. طباطبایی، شهناز، کاوسیف امیر. وقانع، سعید (1391). ارتباط بین عوامل سازمانی و زمان‌بندی کار با خستگی، سلامت و بهزیستی اجتماعی در راهبران و روسای قطار شرکت راه آهن ایران. مشاوره شغلی و سازمانی. 5 (16)، 128 -146.
روشن بین، سحر؛پهلوان، محمد (1394). رابطه بین کیفیت زندگی با درگیری شغلی کارکنان مدارس استثنایی. تعلیم و تربیت استثنایی، ۲ (۱۳۰)،۲۳-۳۰
زردشتیان، شیرین؛ عباسی، همایون؛ اسماعیلی، محمد؛ خانمرادی، سعید (1394). رابطه درک حمایت سازمانی، درگیری شغلی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان تربیت بدنی استان همدان. فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 2(2)، 93-103.
صفرخانلو، جلال؛ نژاداسماعیل عزیزی، محمدباقر (1398). بررسی ارتباط بین ویژگی شخصیتی با عملکرد و رضایت شغلی کارکنان سازمان‌های امنیتی. فصلنامه مطالعات حفاظت و امنیت انتظامی، 14(52)، 29-58.
ﻋﺎدل، ﺣﺒﯿﺐ، ﻃﺎﻫﺮی، ﻓﺎﻃﻤﻪ، ﺟﻤﺎﻟﯽ ﻗﺮاﺧﺎﻧﻠﻮ، ﯾﺎور، ﺳﺘﺎرﭘﻮر اﯾﺮاﻧﻘﯽ، ﻓﺮﯾﺒﺎ (1399). ﻧﻘﺶ ﭘﯿﺶ‌ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ اﻧﮕﯿﺰش ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ روان‌شناﺧﺘﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺪﻧﯽ در ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺎری ﻣﻌﻠﻤﺎن ﻣﺪارس اﺳﺘﺜﻨﺎﯾﯽ اﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی در ﺳﺎل 1397 ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ - ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻃﺐ ﺗﻮان‌بخشی 9(1) ،25-36.
فریش، مایکل (2005). روان درمانی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی. ترجمه اکرم خمسه‌ای (1389). تهران: انتشارات ارجمند.
فیاضی، مرجان؛ یوسفیان آرانی، وحید (1394). تاثیر تضعیف اجتماعی بر تعهد سازمانی و درگیری شغلی. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 24(79)، 47-72.
قادری، سیما؛ سیادت، علی؛شمس مورکانی، غلامرضا (1391). رابطة ادراک عدالت سازمانی و درگیری عاطفی و ذهنی در بین دبیران دورة متوسطه شهر اصفهان. رویکردهای نوین آموزشی، 7(1)، 49-72.
محمدی، جمال، علی زاده، جابر، رحیمی، حمزه، افشاری پور، علی (1395). بررسی تأثیر سطح رضایت از کیفیت زندگی بر احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: روستا- شهر اصلاندوز). پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، (3)5، 21-34  doi: 10.22108/ssoss.2016.20959
نصیری ولیک نبی، فخرالسادات؛ اردلان، محمد رضا؛ بهشتی راد، رقیه (1394). بررسی تاثیر صخره شیشه‌ای بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی سکوت سازمانی. زن در توسعه و سیاست، 13(3)، 377-398.
ملکی آوراسین، صادق، خدیوی اسداله، خانکشی زاده، حسن (1391) بررسی رابطه بین مؤلفه‌های کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی دبیران متوسطه و راهنمایی شهرستان مشگین شهر در سال تحصیلی 90-1389، فصلنامه علوم تربیتی دانشگاه آزاد، 5(20)، 93-110.
مرزوقی، رحمت الله؛ نوروزی، نصرالله؛ نیکخو، محمداسماعیل (1392). بررسی کیفیت زندگی شغلی معلمان مدارس استثنایی استان بوشهر، تعلیم و تربیت استثنایی،3(4)، 5-19.
مناف زاده، اصغر (1394). فرسودگی شغلی، علل و راهکارهای مقابله با آن، ماهنامه کار و جامعه، 187، 47-55.
میرپوریان، محمود (1386). بررسی تاثیر قلدری سازمانی بر درگیری شغلی و مشکلات سلامتی با نقش میانجی ناامنی شغلی (موردکاوی: کارکنان بانک کشاورزی استان اصفهان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، مدیریت.
میرهاشمی، سعید (1387). درگیری شغلی در سازمان و مدیریت. فصلنامه دانش مدیریت. 11(40)، 71- 40.
میرهاشمی، مالک؛ شریفی، حسن؛ ثابتی، شیما (1387). رابطه هوش هیجانی با درگیری شغلی پرستاران، مجله اندیشه و رفتار، 9(3)، 17-29.
یاسینی، علی؛ شیری، اردشیر؛مرادی کیا، فریبا (1397). مطالعه مقایسه‌ای نقش جنبه‌های منفی رفتار سازمانی در بروز رفتارهای ناکارآمد شغلی کارکنان. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 27(90)، 65.
 
 
Brown، S. P.، & Leigh، T. W. (2003). A new look at psychological climate and its relationship to job involvement، effort، and performance. Journal of applied psychology، 81(4)، 358
Hasan، N.، & Bao، Y. (2020). Impact of “e-Learning crack-up” perception on psychological distress among college students during COVID-19 pandemic: A mediating role of “fear of academic year loss”. Children and Youth Services Review، 118، 105355.
Kanungo، R. N. (1982). Measurement of job and work involvement. Journal of Applied Psychology. 67(1)، 341 – 349
Schaufeli، W. B.، Salanova، M.، González-Romá، V.، & Bakker، A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness studies، 3(1)، 71-92.
Raymond، T.، & Mjoli، T. (2013). The relationship between job involvement، job satisfaction and organizational commitment among lower level employees at a motor-car manufacturing company in Eastern London، South Africa. Journal of Business & Economic Management. 6(1)، 25-35
Rapanta، C.، Botturi، L.، Goodyear، P.، Guàrdia، L.، & Koole، M. (2020). Online university teaching during and after the Covid-19 crisis: Refocusing teacher presence and learning activity. Postdigital Science and Education، 2(3)، 923-945.
Smets EM، Garssen B، Bonke B، De Haes JC. (1996). The Multidimensional Fatigue Inventory (MFI) psychometric qualities of an instrument to assess fatigue. J Psychosom Res; 39: 315 -25.
Ueda، Y. (2012). Effect of job involvement on importance evaluation of organizational citizenship behavior. International Journal of Business and Society. 13(1): 77 – 89.